Er zijn veel redenen waardoor je broedresultaten tegen kunnen vallen. Soms sterven de kuikens af in het ei, het kan ook gebeuren dat de eieren van slechte kwaliteit zijn en daardoor helemaal niet ontwikkelen. We hebben met veel bekende kippen fokkers gepraat en al hun geheimen gebundeld in dit overzicht.
Het uitbroeden begint met goede broedeieren. Zonder goede broedeieren is de kans op een goede uitkomst stukken kleiner.
1. Goede ouderdieren.
De beste start maak je met gezonde en niet te oude hennen en een goede gezonde onverwante haan die jong en vitaal is. Er mogen niet te veel hennen bij een haan anders kan de haan de hennen niet goed bevruchten. Voor de beste foktomen zet je maximaal 5 hennen en 1 haan bij elkaar om zo te zorgen voor een goede bevruchting. Te weinig hennen bij een haan is niet goed voor de hennen omdat een haan meerdere keren per dag treed en dat zou op den duur wel erg zwaar voor de hen zijn.
Na één keer treden kan een hen tot 2/3 weken bevruchte eieren leggen. Dit kan van belang zijn bij het apart zetten van een toom en eventueel wisselen van haan.
2. Selecteren van broedeieren.
Het is ook belangrijk dat je goede broedeieren uitzoekt waarmee je gaat broeden. De eieren moeten een goede vorm hebben, zoals normale eieren. Te kleine, te grote en misvormde eieren vallen af.
Het grootste ei heeft een dubbele dooier
3. Vieze eieren
Vieze eieren kunnen beter niet gebruikt worden als broedei. Als je met de eieren wilt gaan broeden mag je ze niet wassen omdat je zo het beschermende laagje, dat van nature op het ei zit, verwijderd. Hierdoor krijgen bacteriën de kans om het ei van buiten af binnen te dringen, waarmee de kans op afsterven van het jonge kuiken vergroot wordt.
De broedeieren niet wassen is ook geen optie, de mest die op deze eieren zit kan ziekte kiemen bevatten waardoor de kuikens ziek kunnen worden.
4. Scheurtjes in de broedeieren
De broedeieren mogen geen scheurtjes of barstjes hebben want dan komen ze niet uit. Daarom het slim om ze voor het broeden te schouwen, zo kun je zien of er scheurtjes in de schaal zitten. Door deze selectie vallen slechte eieren af voor het broedproces ipv erna.
Dit kun je doen door in een donkere ruimte een
schouwlamp tegen het ei te houden en aan alle kanten te kijken of er scheurtjes in de schaal zitten. Als je in de schaal een scheurtje ziet, kun je het ei niet meer als broedei gebruiken, want dan komt het niet meer uit.
Ei met zichtbare beschadigingen
De schuurtjes in dit ei zie je met het blote oog niet
5. Broedeieren merken
Als je broedeieren wilt merken zodat je bijvoorbeeld weet van welke foktoom de eieren zijn en hoe oud ze zijn, dan kun je dit altijd het beste met een potlood doen op de stompe kant van het ei (waar de luchtzak in het ei zit). De inkt uit stiften en pennen kan giftig zijn doordat het in het ei trekt vanwege de poreuze schil.
6. Bewaren van broedeieren.
Je kunt de eieren het beste bewaren in een ruimte waar de temperatuur ongeveer 10/14 graden is en waar de luchtvochtigheid niet te laag is. De kelder is bijvoorbeeld een prima bewaar plaats. Het bewaren van de broedeieren is het belangrijk dat ze elke dag gekeerd worden, dan plakt de dooier niet vast aan de schaal. Broedeieren kun je max. 14 dagen bewaren, daarna gaat de kwaliteit erg achteruit. Als je de broedeieren hebt vervoerd kun je ze het beste 24 laten rusten voor je ze in de broedmachine legt.
7. Broedmachine klaarmaken
Dit is misschien wel de meest gemaakte fout onder beginnende broeders
Voor je de eieren in de broedmachine legt is het belangrijk om te zorgen dat de temperatuur in de broedmachine is ingesteld op de juiste temperatuur en dat deze stabiel is. We adviseren meestal om de machine 4 uur te laten draaien voor de eieren er in mogen. Hierdoor heeft de broedmachine de kans om alles in de broedmachine te verwarmen tot de gewenste temperatuur. Als je de eieren in de broedmachine legt is dat een enorme massa om op te warmen. Hierdoor daalt de temperatuur in de broedmachine even. Het is heel belangrijk om niet aan de thermostaat te draaien om dit te corrigeren. Je kunt het beste rustig wachten tot de broedmachine zelf terug op temperatuur komt. Dit kan beste een paar uur duren.
Als je de broedthermostaat op dit punt bijstelt, gaat de temperatuur schommelen en misschien zelfs pieken, waardoor het ei zicht niet meer kan ontwikkelen en afsterft. Het is niet erg als de broedmachine heel even een te hoge temperatuur heeft. De broedmachine verwarmt in eerste instantie alleen de lucht en niet direct de eieren.
8. Luchtvochtigheid
Voor de enthousiaste broeder
Misschien heb je er al wel eens van gehoord, een broedei moet 15% in gewicht afnemen tijdens het broedproces. Gebeurd dit niet dan wordt de kans dat het kuiken uitkomt snel kleiner.
Veel mensen sturen de luchtvochtigheid tijdens het broeden op basis van de hygrometer. In de regel zou je kunnen stellen dat de eieren 15% afvallen als je de eerste 18 dagen broed met een luchtvochtigheid van 40-50% en de laatste 3 dagen met een luchtvochtigheid van 70%. Hoe meer de gewichtsafname afwijkt van 15%, hoe slechter de uitkomst zal zijn.
Van een bekende fokker hebben we een schema gekregen om de ideale gewichtsafname mee te bepalen. Door de eieren te wegen kun je precies bepalen of het ei meer of minder vocht nodig heeft. Deze methode wordt vooral gebruikt door top fokkers, om zo de uitkomst van moeilijke uit te broeden of kostbare eieren te bevorderen.
Hoe werkt het?
Bij aanschaf van je broedmachine ontvang je van ons het schema, dit mailen we naar je toe. In dit schema kun je het start gewicht van het ei
invullen, daarna rekent het schema uit hoe de ideale gewichtsafname er voor de
rest van het broedproces uit zou zien.
Vervolgens vul je om de
paar dagen het nieuwe gewicht in op het schema, je kunt dan heel eenvoudig
aflezen of de luchtvochtigheid in de broedmachine omhoog of omlaag moet. Wijst
het smalle pijltje omlaag? Dan moeten er minder bakjes met vocht in de
broedmachine. Wijst het smalle pijltje omhoog? Dan moeten er meer bakjes met
vocht in de broedmachine.
Meestal vragen alle
eieren het zelfde, of ze hebben meer vocht nodig of ze hebben minder vocht
nodig. Het kan ook zijn dat je al precies goed zit, dan hoef je niks te doen.
Lijkt het je leuk om
eens te kijken of je eieren genoeg gewicht verliezen? Mail ons dan, we sturen
je het schema per mail gratis toe. Je kunt de eieren natuurlijk wegen op een
speciale eierweegschaal, als je een nauwkeurige keukenweegschaal hebt, kan dat ook al goed werken.
Vind je het schema
lastig om te gebruiken? Dat snappen we helemaal. Als je bij ons een broedmachine hebt gekocht staan we ook klaar om je te helpen. Je mag ons altijd bellen of
mailen, dan leggen we het even rustig aan je uit.
9. De uitkomst
Je kunt kuikens die moeite hebben met het uit het ei
komen beter niet helpen. Als ze wel geholpen worden blijven het altijd zwakke
kuikens/ kippen.
Vanaf ongeveer de 19e dag gaan de kuikens de schaal
aanpikken. Voor de uitkomst van de eieren zie je de eieren een beetje
schommelen.
Op de punt van de snavel groeit een klein scherp
hoorntje, de zogenaamde "eitand".
Hiermee prikt het kuiken op de 19e dag door het binnenste membraam heen en gaan
de longen functioneren. De "eitand" valt enkele dagen na de uitkomst
er vanzelf af. Spoedig zal het kuiken door de schaal heen pikken, zodat het
lucht van buiten af kan krijgen. Als het kuiken eenmaal door de schaal heen gepikt heeft kan het wel 3 tot 24 uur
duren voordat hij verder gaat.
In deze tijd kan hij wennen aan de lucht van buitenaf, zijn reserves opmaken en
op krachten komen voor dat het uitkomt. Probeer het kuiken daarom beter niet te
helpen om uit de schaal te komen, hij heeft de tijd nodig om te wennen. Na een
rustperiode van 3 tot 8 uur gaat het kuiken zich draaien in het ei en tikt
telkens een stukje schaal weg. Na ongeveer 3/4 rond te zijn begint het kuiken
te duwen en kracht uit te zetten, zodat het ei openbreekt en het kuiken uit het
ei kan kruipen. Als het kuiken er uit komt is hij nat en ligt vermoeid en
uitgeput op de grond, na enige tijd begint het te piepen, probeert zich te
bewegen. Na het verstrijken van de uren zie je het kuiken opknappen.
10. De eerste uren na uitkomst
Als de kuikens uit het ei zijn gekomen, kun je ze het beste in de broedmachine laten tot ze helemaal opgedroogd zijn. Dit duurt soms wel 24 uur. Daarna kunnen ze in een opfokkast of bak in 7 weken opgroeien tot grote kippen.
Als de opfokkast niet voorzien is van een ingebouwd warmte systeem kun je kiezen om de kuikens warm te houden met een warmtelamp of -plaat. De meeste fokkers gebruiken
warmteplaten omdat het natuurlijker is voor de kuikens. Hieronder vind je de voordelen op een rijtje:
- De platen geven geen licht af waardoor de kuikens een goed dag en nacht ritme ontwikkelen
- De warmteplaat kan met de verstelbare pootjes zo ingesteld worden dat de kuikens met hun ruggetjes net de warme onderkant van de plaat aan kunnen raken.
- De platen zijn veel energie zuiniger
Bij het gebruik van een warmteplaat is het belangrijk om minstens net zoveel ruimte zonder als met plaat te hebben. Bijvoorbeeld, als je een plaat hebt van 30x30 cm moet de bak minstens 30 x 60 cm zijn.
Je mag de pootjes van de plaat elke week omhoog zetten en de afstand tussen de onderkant van de plaat en de ruggen van de kuikens vergroten. Door dit te doen kunnen de kuikens langzaam wennen om zichzelf op temperatuur te houden en zo krijg je gezonde en sterke kuikens.
Heel veel plezier bij het broeden van je kuiken! Heb je bij ons een broedmachine gekocht en heb je vragen tijdens het broeden of ben je ergens niet helemaal zeker van? Dan mag je ons altijd bellen of mailen, ook 's avonds en in het weekend. We helpen je graag.
Met vriendelijke groet,
- Perrie en Els
- Kleinveeservice.nl
- Neterselseweg 11
- 5531PH Bladel NL
- info@kleinveeservice.nl
- 0497-844325
.
